1.Hamilelik döneminde beslenirken nelere dikkat etmemiz gerekir?Gebelikte kadının vücudunda, yeni bir canlının (bebeğin) oluşması ve büyümesi ile bazı değişiklikler izlenir. Oluşan bu değişikliklerle birlikte gebe kadın, hem kendisinin hem de bebeğin gereksinmelerini karşılayabilmek için bu dönemde beslenmesine daha fazla dikkat etmek zorundadır. Günlük diyetinizde süt grubu, et-yumurta-kurubaklagil grubu, sebze-meyve grubu ve tahıl grubu olarak 4’e ayırdığımız besin gruplardan her birinin içinden, en az bir besin yeterli ve dengeli ölçüde yer almalı. Sofranızdaki besinlerin renk dağılımları ne kadar fazla ise öğününüzün vitamin, mineral ve diğer besin öğeleri çeşitliliği de o kadar fazla demektir.

2.Hamileyken diyet yapmak doğru mudur?

Diyet kelimesi genel olarak “zayıflama” olgusu için kullanıldığı için hep yanlış ifade edilmiştir. Halbuki diyet demek kişinin günlük besin alımını oluşturan besinlerin tamamına verilen isimdir. Yani herkesin sağlıklı veya sağlıksız, dengeli veya dengesiz bir diyeti vardır. Hamileyken sağlıklı, yeterli ve dengeli bir diyet sahibi olmak tabi ki doğrudur.

3.Hamileyken kilo kaybetmek doğru mudur?

İlk 3 ay sonrasında yani 4. ay ile birlikte bebeğin büyüme ve gelişmesini riske etmemek adına zayıflama diyetleri uygulanmamalıdır. Yani en az 4. ay itibari ile annenin vücut yapısına göre aylık ortalama 1-1,5 kg ile 6-9 kg arası bir ağırlık artışı olmalıdır.

4.Hamilelik döneminde kendiliğinden kilo verenler endişelenmeli mi?

Gebelik durumunda vücutta bir takım metabolik değişiklikler meydana gelir. Bunun sonucunda gebeliğin ilk üç ayında mide bulantısı, kusma ve iştahsızlık gibi nedenlerle kilo kaybı çok rastgelinen bir durumdur.

Genelde hamileler, bebeklerinin sağlığının kötü etkileneceğini düşündükleri için gebeliklerinin ilk aylarında verilen kilodan çok korkarlar. Ancak gebeliğin ilk üç ayında gebe kalınan kilonun % 5’i kadar kilo vermek annenin ve bebeğin sağlığını tehlikeye sokmaz. Yani 60 kg ile gebe kalmış bir annenin gebeliğinin ilk üç ayında 3 kg kadar kilo kaybetmesi normal karşılanabilir. Bebek bu süre zarfında annenin depolarından gerekli besin öğeleri ihtiyacını karşılayabilir. Zaten gebeliğin ilk üç ayında bebeğin daha 9-10 gram ağırlığında olduğunu düşünürsek, annelerin tedirgin olmalarına da gerek yoktur. Ancak kilo kaybının %5’ten fazla olduğu veya %5’e yaklaştığı durumlarda kontrol amaçlı tıbbi yardım almasında fayda var.

5.Bebeğin beyin gelişimi için tüketilmesi gereken besinler nelerdir?

Bebeğin sağlıklı beyin gelişimi için demir, folik asit, iyot, çinko, B grubu vitaminler gibi vitamin ve mineraller, omega 3 ve 6 yağ asitleri gibi mikro besin öğeleri ihtiyacını karşılayabilen bir diyete sahip olmak gerekir. Yine doku yapımında temel taş olan protein yeterli ve dengeli miktarlarda alınmaldır. Diyetimizdeki besin çeşitliliği bu yüzden önem arz etmektedir. İçerdiği amino asit çeşitliliği nedeni ile en iyi protein kaynağı olan yumurta kahvaltılardan eksik edilmemeli. Vitamin ve mineral gereksinimi için günde 2-3 porsiyon meyve ve bol bol sebze tüketimi sağlanmalı. Esansiyel yani olmazsa olmaz yağ asitleri alımı için ise haftada en az 1-2 defa balığa sofralarınızda yer verin ve her gün ceviz, badem, fındık gibi yağlı tohumların ara öğünlerinize eşlik etmesine izin verin.

6.Hamilelik döneminde şeker hastalığı neden ortaya çıkar ve tedavisi nedir?

Hamilelik döneminde şeker hastalığı yani “gestasyonel diyabet” riski ailede diyabet geçmişi olması, yüksek kilo ile gebe kalınması, 35 yaş sonrası gebe kalınması gibi nedenlerle artar. Gebelik süresince görülen diyabet, kan basıncının yükselmesine (hipertansiyon), doğumda güçlük yaratacak derecede iri bebek doğmasına, bebekte ve annede bazı sorunlara neden olmaktadır. Bu nedenle gestasyonel diyabet tanısı ve doğru tedavi yöntemi önemlidir. Diyetisyen tarafından kan şeker düzeyini kontrol altına alabilecek bir beslenme tedavisi, tedavinin temelini oluşturmaktadır.

7.Hamilelik döneminde alınması gereken ideal kilo nedir?

Her ne kadar kişisel özellikler çok farklılık gösterse de standart bir çerçevede değerlendirecek olursak kadının gebelik öncesi ağırlığı normal ise 9-14 kg arası, gebelik öncesi zayıf ise 13-16,5 kg arası, gebelik öncesi hafif şişmansa 7,5-12,5 kg arası, gebelik öncesi obez ise 6-10 kg arası ağırlık artışı beklenen değerlerdir. İkiz gebeliklerde ise 15-20 kg artış olması beklenen ağırlık artışıdır.

8.Kilo artışının çok olması normal doğum ihtimalini etkiler mi?

Kilo artışının çok olması yani özellikle obezite düzeyine ulaşan bir artış olması doğum zorluğuna neden olabilir. Normal doğum ihtimalini ne kadar etkileyebileceğinin en iyi cevabını ancak kadın doğum uzmanı hekim verebilir.

9.Hamilelik döneminde su tüketimi nasıl olmalı?

Yine kişisel özelliklere göre farklılık göstermekle birlikte ortalama 2-2,5 litre yani 10-12 su bardağı su her gün tüketilmelidir.
10.Ödem ve şişkinlik için önerileriniz var mı?

Özellikle gebeliğin son üç ayında görülen ödem doğal bir olay olmasına karşın ödemin vücuttaki miktarı ve yaygınlığı önemlidir. Yeterli miktarda su tüketimi ve tuz tüketiminin sınırlandırılması şikayetleri azaltacaktır. Çok fazla ayakta durmamak, bir uzman eşliğinde egzersiz yapmak da şikayetleri azaltacaktır. Ödem sökücü çeşitli bitki karışımlarını, aşırı tüketimi sonucu düşük doğumlara sebep olabileceği endişesi ile burada önermeyi uygun bulmuyorum.

Bazı hormonal değişiklikler sindirim sürecini yavaşlatarak gaz oluşumuna neden olur ve şişkinlik meydana gelir. Bebeğinizin artan ağırlığı da sindirim yoluna baskı yaparak işleri daha da yavaşlatır ve bu tabloya destek olur.

Sindirimin ağızda başladığını düşünecek olursak ilk yapmamız gereken lokmalarımızı fazlaca çiğnemektir. Sindirim sisteminize çok fazla yüklenmemek adına az az ve sık sık beslenmeli yine bu nedenle mide kapasitemizi zorlamamak adına öğünler ile birlikte su alımından kaçınmalısınız. Şikayetleri en aza indirmek adına yemek yerken hava yutmamak için çok fazla konuşmamalıyız. Yine bir uzman kanalı ile egzersizler veya hafif yürüyüşler gaz hissettiğiniz zamanlarda fayda sağlayacaktır.